دلار فردایی چیست؟
دلار فردایی به دلاری گفته می شود که توسط دلالان این روزها معامله میشود. با این تفاوت که معاملات دلار فردایی کاملا صوری بوده و معمولا برای افزایش قیمت ارز انجام می شود. امروزه به علت سودجویی برای به دست آوردن سود بیشتر، معاملات دلار فردایی توسط دلالان این روزها در بازار افزایش بسیار چشمگیری داشته است اما آنهابه وعده خود عمل نکرده و ارزی را تحویل خریداران نمی دهند.
معاملات فردایی چیست؟
فروشندگان دلار فردایی دلاری در اختیار ندارند، این معاملات تنها به حالت صوری و برای هیجان دادن به بازار و بالا بردن قیمت ارز انجام می شود . در واقع فروشندگان به وعده خود برای تحویل دلار عمل نمی کنند.
این روزها دلالانی که خیابان منوچهری، فردوسی، سبزه میدان و … تهران حضور دارند ، علاوه بر معاملات روزانه معاملات فردایی را هم انجام می دهند.
اشکال معاملات فردایی چیست؟
جالب است بدانید که دلالان دلار فردایی با آنکه ارزی برای تحویل در اختیار ندارند، تلاش برای معامله بالاتر دلار فردایی میکنند .شاید با این کار قیمت ارز را در روز آینده بالا تر ببرند . این افراد دقیقا هنگامی که قیمت ها به شرایط ثبات خود نزدیک می شوند تحت عنوان خریدار عمل کرده و با انجام معاملاتی که در هیچ سیستم و سامانه ای ثبت نمی شود در برابر کاهش قیمت ها مقاومت می کنند.
ایراد معاملات فردایی از دیدگاه قانون چیست؟
طبق ماده 13 قانون مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی ها انجام هرگونه معاملات فردایی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع است و به استناد ماده 15 همین قانون متخلفین از این مقررات به استناد قانون پول و بانکی کشور، قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی، قانون اخلال در نظام اقتصادی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
ایراد معاملات فردایی از دیدگاه فقهی چیست؟
پژوهشگران بر این باورند که این تصویر ساختار و تاسیس حقوقی جدیدی محسوب میشود که لازم است در چارچوب اصل آزادی و لزوم قراردادها در فقه اسلامی تحلیل شود. به عبارت دیگر نمیتوان آن را در زمره عقود متعارف و سنتی مانند مرابحه، اجاره و… تحلیل کرد.در این پژوهش توضیح داده شده است که چهار ضابطه عمومی قرارداد مانند ممنوعیت ربا، ضرر، غرر و قمار وجود دارد که تمامی عقود جدید لازم است این ضوابط عمومی قراردادها را تامین کنند. براین اساس به نظر میرسد در معاملات فردایی ارز دو اصل ممنوعیت قمار و ممنوعیت غرر نیازمند بررسی دقیقتر است و سایر اصول مانند ممنوعیت ربا چندان محل بحث نیست.
مهم ترین چالش های معاملات فردایی چیست؟
1-اولین چالش، قماری بودن این معاملات است.
پژوهشگران معتقدند که معاملات فردایی ارز مصداق قمار را دارد . طرفین معامله بر روی یک مورد کاملا اتفاقی یعنی نرخ ارز در روز آینده به معامله میپردازند و هریک از آنها میبایست در صورت خطا، تاوان مشخصی به طرف مقابل بپردازد. پس در اینجا هیچ نوع فعالیت واقعی اقتصادی اتفاق نمیافتد و صرفا بر روی متغییری تصادفی شرط بندی انجام میشود.
2- غرری بودن این معاملات است.
غرر در لغت به معنای «خدعه» است و به اصطلاح به معاملهای که در آن نوعی از خطر وجود داشته باشد گفته میشود. معاملات فردایی ارز حکم غرر دارد. زیرا از نظرحقوقی ، با توجه به مبهم بودن عوض و معوض در این معامله، بحث غرر قابل توجه است. چرا که به لحاظ فقهی وجود ابهام در عوض و معوض معاملات یکی از عوامل اصلی ایجاد غرر محسوب میشود.
3- طراحی راهکارهای جایگزین اسلامی
پژوهشگران در این مطالعه با در نظر گرفتن اینکه معاملات فردایی ارز یک نیاز کاملا واقعی محسوب میشود و بازارهای مالی و پولی به آن احتیاج دارند؛ دو راهکار کوتاهمدت و بلندمدت برای جایگزین شدن آن با معاملات فردایی ارز در چارچوب شرعی پیشنهاد کردهاند. راهکار طراحی شده برای رفع معضل معاملات فردایی ارز در کوتاه مدت، تعهد بیع در آینده پیشنهاد شده است. در این روش فروشنده براساس قرداد متعهد میشود تا در سررسید مشخص مانند یک روز کاری، مقدار معینی از یک ارز خارجی را به قیمتی که در زمان حال تعیین میشود، بفروشد.
همچنین خریدار ارز تعهد میدهد که ارز مذکور را با مشخصات گفته شده خریداری کند. علاوه بر آن باید امکان تحویل فیزیکی در معاملات در نظرگرفته شود. در حالتی که اگر طرفین معامله به هر دلیلی نیازمند ارز نقدی بود، امکان تحویل آن برایش میسر باشد. راهکار بلند مدتی که در این مطالعه به آن پرداخته شده، تشکیل بازار رسمی معاملات آتی ارز است.
در این روش فروشنده آینده ارز براساس قرارداد تعهد میدهد تا در زمان مشخص، مقدار معینی از یک ارز را به نرخ لحظه ای، بفروشد. همچنین خریدار ارز تعهد میدهد تا ارز نام برده را با مشخصات گفته شده خریداری کند. علاوه بر آن به منظور جلوگیری از خودداری طرفین از عمل به قرارداد، طرفین متعهد میشوند مبلغی را بهعنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای قرار دهند و تعهد میدهند تا متناسب با تغییرات قیمت در آینده، وجه تضمین را تعدیل کنند. در این روش، هریک از دو طرف خریدار و فروشنده میتوانند در مقابل مبلغ تعیین شده، تعهد خود را در بازار ثانویه به شخصی دیگری واگذار کنند. در این صورت شخص ثالث جایگزین طرفین در انجام تعهدات خواهد شد.
بازار فردایی دلار را چه کسانی بازیگری میکنند؟
اولین گروه کسانی هستند که جهت تعدیل ریسک معامله میکنند.
دومین گروه، سفته بازانی که از طریق تغییر قیمت کسب سود میکنند. بنابراین،گروه کمی از آنها با نیت تحویل وارد بازار ارز میشوند. از دیدگاه اقتصاد، در بازار آتی همانطور که به معاملهگران نیاز است، به سفتهبازان هم احتیاج میباشد و طبیعتا بدون وجود آنها بازار شکل نمیگیرد، چون آنها هستند که قیمت را به تعادل میرسانند و باعث نقدشوندگی میشوند.